Kwartalnik Instytutu
Jana Pawła II KUL

nr 4(76)

"Doświadczenie każdej rzeczy, która znajduje się poza człowiekiem, łączy się zawsze z jakimś doświadczeniem samego człowieka. Człowiek nigdy nie doświadcza czegoś poza sobą, nie doświadczając w jakiś sposób siebie w tym doświadczeniu. Kiedy jednak mowa o doświadczeniu człowieka, to chodzi nade wszystko o fakt, że człowiek styka się, czyli nawiązuje kontakt poznawczy z sobą samym" . Tymi stwierdzeniami - a właściwie tym jednym stwierdzeniem wyrażonym w trzech zdaniach - Karol Wojtyła rozpoczyna swoje studium Osoba i czyn. Zdania te można zarazem potraktować jako jego zaproszenie do wyprawy w głąb filozofii, którą uprawia, wyprawy do jej źródeł.
Karol Wojtyła jest filozofem spraw ludzkich. Trudno zresztą, by było inaczej, skoro zajmował się tą właśnie specyficznie skoncentrowaną na człowieku dziedziną filozofii, jaką jest etyka. Wiadomo jednakże, że studium Osoba i czyn - Karola Wojtyły filozoficzne opus magnum - powstało w zamierzeniu Autora jako studium pre-etyczne. Karol Wojtyła zamierzał dokonać w nim zabiegu "wyłączenia przed nawias", odseparowania, tego, co normatywne, co więc ściśle przynależy do dziedziny moralności, od tego, co podlega czystemu opisowi w człowieku, co normatywne jeszcze nie jest. Zamierzał zatem opisać i przeanalizować antropologiczne (lub może lepiej: personalistyczne) podstawy etyki, wychodząc od elementarnego doświadczenia człowieka, jako osoby oglądanej w jej czynie.