zobacz powiększenie


DOI 10.12887/26-2013-4-104-11



Maciej RAJEWSKI – Gra przestrzeni. O strukturze i dynamice preindustrialnego miasta islamskiego


Cena brutto: 7,00 PLN

Celem artykułu jest ukazanie fizycznego opisu typowego preindustrialnego miasta muzułmańskiego. Opis taki mieści się w nurcie idealnotypologicznego ujmowania miasta, zapoczątkowanym przez Gideona Sjoberga w jego pracy The Preindustrial City, Past and Present. Podstawą zarysowania takiego modelu są między innymi prace takich badaczy  miast islamu, jak Gustave E. von Grunebaum, Janet L. Abu-Lughod, Aidan Southall, Albert H. Hourani czy Richard G. Fox.  Na początku zaprezentowana została struktura typowego miasta muzułmańskiego, którą tworzą: cytadela czy dzielnica rządowa, meczet piątkowy, odchodzący od niego targ miejski oraz dzielnice miejskie składające się z dużej liczby krętych i wąskich uliczek. Przedstawiono również cztery przyczyny zaistnienia tak dużej w porównaniu z europejskim miastem preindustrialnym liczby krętych wąskich uliczek. Oprócz elity miejskiej ważnym czynnikiem odpowiedzialnym za rozwój i utrzymanie porządku w mieście muzułmańskim była władza państwowa, mająca w większych miastach swoją siedzibę w cytadeli czy dzielnicy rządowej. W artykule przedstawiono – na przykładzie rządów mameluków w Egipcie i części miast Bliskiego Wschodu – wpływ tej władzy na rozwój i życie miasta. Ważnym aspektem dynamiki życia miejskiego jest pomiar upływu czasu, w wielu preindustrialnych miastach muzułmańskich regulowanego nawoływaniami muezina do modłów. Fakt ten – mimo znajomości wykorzystania zegarów mechanicznych – wskazywałby istnienie na terenie islamu mniej dynamicznej w porównaniu do miast europejskich, posługujących się zegarami mechanicznymi, organizacji gospodarki.

Słowa kluczowe: typ idealny miasta, miasto preindustrialne, antropologia miasta, dynamika miasta, architektura muzułmańska

Kontakt:
Zakład Antropologii Kulturowej, Instytut Filozofii, Wydział Filozofii i Socjologii, Uniwersytet Marii Curii-Skłodowskiej,
pl. Marii Curie-Skłodowskiej 4,
20-031 Lublin
E-mail: maciej_rajewski@yahoo.com
Telefon: +48 81 5372700
http://filozofia.umcs.lublin.pl/zaklad-antropologii-kulturowej/maciej-rajewski



Pliki do pobrania:

» Gra.przestrzeni...streszczenie.pdf


  1. ISSN 0860-8024
  2. e-ISSN 2720-5355
  3. „Ethos” jest czasopismem punktowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego: 100 pkt.
  4. Kwartalnik „Ethos” indeksowany jest przez następujące bazy: EBSCO, CEEOL, Index Copernicus (ICV 2017: 55,26), Philosopher’s Index, ERIH Plus.
  5. Prefix DOI 10.12887