zobacz powiększenie


Arkadiusz GUDANIEC – Przyjaźń jako odkrywanie osobowej wspólnoty. Refleksje na kanwie myśli Arystotelesa i Tomasza z Akwinu


Cena brutto: 7,00 PLN

Prezentowany artykuł jest zachętą do refleksji nad rolą i sensem przyjaźni w życiu człowieka w oparciu o lekturę wybranych tekstów Arystotelesa i Tomasza z Akwinu. Jest to też propozycja nowego spojrzenia na kwestie częściowo znane przy zastosowaniu metody metafizyki i antropologii klasycznej. Ponieważ znaczenie przyjaźni w świecie współczesnym zasadniczo różni się od tego, jakie miała ona w epokach dawniejszych, rozważania rozpoczęto od przeglądu filozoficznych koncepcji przyjaźni, obecnych w myśli starożytności i średniowiecza.

Dalsza, zasadnicza część artykułu ukazuje przyjaźń w jej ścisłym powiązaniu z miłością jako pewną drogę (a raczej możliwość drogi) wychodzącą od najbardziej naturalnej i koniecznej miłości siebie i prowadzącą najpierw do odkrycia osobowego wymiaru drugiego człowieka, który przyciąga naszą wolę do kochania go dla niego samego. Następnie w relacji przyjaźni osoba dochodzi do odkrycia własnego „ja”, niedającego się zredukować jedynie do wymiaru cielesno-zmysłowego. Tym samym miłość siebie, rodząca paradoks miłości i natury ludzkiej, zyskuje właściwe i pełne rozumienie na tle ukazania istoty ludzkiej woli, z natury kierującej się do dobra jako takiego.

Kolejnym stopniem dojrzewania relacji międzyosobowej jest odkrycie wspólnoty przyjaźni, opartej na bezinteresownej (po ludzku, czyli „na miarę człowieka”) wzajemnej miłości do dobra, które spełnia także naturalną miłość siebie. Szukając swego największego dobra, swojej osobowej doskonałości, człowiek znajduje je poza sobą, swój osobowy rozwój zaś odnajduje w oddaniu się drugiemu, we wzajemnym darowaniu się, w szczególnej wspólnocie ducha.

Ostatnim krokiem, przekraczającym już porządek przyrodzony, jest możliwość odkrycia ostatecznego wymiaru bytowania osobowego, „communio personarum”, wiążącej ludzkie osoby z Dobrem najwyższym, z osobowym Absolutem. Każda przyjaźń oparta na bezinteresownej miłości dobra jako takiego jest w istocie poszukiwaniem przyjaźni z Bogiem i zarazem przedsmakiem zjednoczenia z Nim. Oddanie siebie w przyjaźni ma postać otwarcia się na Dobro, które jest w stanie spełnić osobę w jej wymiarze duchowym, prowadząc ją do upragnionego szczęścia.

Tak zarysowana dialektyka przyjaźni, oparta na refleksji Arystotelesa i Tomasza z Akwinu, odsłania istotną prawdę o samym człowieku i o celu jego życia, a także o znaczeniu i roli wiązania się z innymi osobami, o darowaniu się im i odkrywaniu swego szczęścia.

Słowa kluczowe: przyjaźń, Arystoteles, Tomasz z Akwinu, filozofia klasyczna, dar z siebie, duchowe spełnienie, szczęście

Kontakt:
Katedra Metafizyki, Instytut Filozofii Teoretycznej,
Wydział Filozofii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II,
Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
E-mail: arekg@kul.lublin.pl
Telefon: +48 814454387
http://www.kul.pl/21532.html
http://www.kul.pl/art_22601.html



Pliki do pobrania:

» Gudaniec.fragment.pdf


  1. ISSN 0860-8024
  2. e-ISSN 2720-5355
  3. „Ethos” jest czasopismem punktowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego: 100 pkt.
  4. Kwartalnik „Ethos” indeksowany jest przez następujące bazy: EBSCO, CEEOL, Index Copernicus (ICV 2017: 55,26), Philosopher’s Index, ERIH Plus.
  5. Prefix DOI 10.12887