zobacz powiększenie


DOI 10.12887/29-2016-2-114-16



Magdalena RODZIEWICZ – Między jawnym a ukrytym Wizerunek człowieka (āberu) w kulturze perskiej


Cena brutto: 7,00 PLN za szt.

Celem artykułu jest analiza pojęcia wizerunku (w języku perskim określanego terminem „āberu”) w kulturze Iranu. W pracy wykorzystano różnego typu materiały źródłowe w języku perskim, w tym teksty doktryny szyickiej, oraz perską poezję mistyczną.

Biorąc pod uwagę charakterystyczną cechę irańskiej kultury, którą jest postrzeganie rzeczywistości jako przestrzeni dwuwymiarowej, przejawiającej się zarówno w wymiarze jawnym, jak i ukrytym (w języku perskim określanej jako zaher i baten), należy zwrócić uwagę na to, że prawda często bywa postrzegana w jako coś ukrytego i otoczonego warstwami pozorów. Podobnie człowiek, stanowiąc część boskiej rzeczywistości, opisywany jest jako mający wewnętrzny, stabilny i cenny rdzeń, otoczony zmienną i widoczną powierzchownością. W związku z tym bardzo silnie zakorzenione w kulturze Iranu pojęcie āberu (oznaczające również reputację czy dobre imię) można interpretować jako zasłonę, która te dwie przestrzenie w człowieku oddziela. Główne zadanie aberu należy zatem zdefiniować jako ochronę wewnętrznego „ja” człowieka przed kontaktem ze światem zewnętrznym. Zerwanie zasłony aberu jest w kulturze Iranu rozumiane jako zniszczenie dobrego imienia i wizerunku człowieka, co jest dlań równoznaczne z poczuciem wstydu i kompromitacją. Z tego względu zarówno szyickie teksty, jak i perska literatura piękna przestrzegają przed utratą āberu i zachęcają do jego wzmacniania i zachowywania.

Słowa kluczowe: āberu, wizerunek, dobre imię, kultura perska, szyizm, sufizm, perska poezja

Kontakt: Zakład Iranistyki, Wydział Orientalistyczny,
Uniwersytet Warszawski,
ul. Krakowskie Przedmieście 26/28,
00-927 Warszawa

E-mail: mrodziewicz@uw.edu.pl
Tel. 22 5520353
http://iranistyka.orient.uw.edu.pl/pl/pracownicy/magdalena-zaborowska/



Pliki do pobrania:

» 114_Rodziewicz.pdf


  1. ISSN 0860-8024
  2. e-ISSN 2720-5355
  3. „Ethos” jest czasopismem punktowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego: 100 pkt.
  4. Kwartalnik „Ethos” indeksowany jest przez następujące bazy: EBSCO, CEEOL, Index Copernicus (ICV 2017: 55,26), Philosopher’s Index, ERIH Plus.
  5. Prefix DOI 10.12887