zobacz powiększenie


DOI 10.12887/29-2016-2-114-06



Anna TYLIKOWSKA – Autowizerunek jako maska


Cena brutto: 7,00 PLN

Procesy tworzenia i wykorzystywania przez ludzi publicznych autowizerunków są opisywane i wyjaśniane przez teorie autoprezentacji, koncentrujące się na motywach, strategiach i efektywności zachowań mających na celu kierowanie wrażeniem wywieranym na innych ludziach. Teorie te w niewielkim stopniu dotykają głębszych, skomplikowanych mechanizmów psychologicznych, wielorakich, w większości pozaosobowych uwarunkowań oraz dalekosiężnych, także etycznych konsekwencji autowizerunków, jakie ludzie kreują w świecie społecznym. Takie mechanizmy, uwarunkowania i konsekwencje przedstawiają psychologiczne teorie maski, zainicjowane przez Carla Gustava Junga i wciąż rozwijane. Psychologiczne teorie maski, posiadające szerszy zakres niż teorie autoprezentacji, wskazują szerokie spektrum uwarunkowań tworzenia i stosowania masek, definiowanych zwykle jako składnik osobowości reprezentujący „ja” w świecie społecznym. Uwarunkowania te można skategoryzować jako ewolucyjne, egzystencjalne, historyczno-kulturowe, społeczne i indywidualne.

W tworzenie i stosowanie maski zaangażowane są specyficzne procesy emocjonalne, motywacyjne i poznawcze. Maska jest narzędziem prezentowania „ja” w świecie zewnętrznym, które zarazem ochrania „ja” i je kształtuje. Jej używanie może mieć różne konsekwencje, które – niezależnie od tego, czy są pozytywne, czy negatywne – mają wymiar etyczny. Do konsekwencji negatywnych należą: niezdolność budowania autentycznych relacji z innymi ludźmi, zahamowanie rozwoju indywidualnego oraz zaburzenia psychiczne. Pozytywne skutki wykorzystywania maski są związane z prorozwojowymi procesami samopoznania i poznawania świata społecznego. Współczesne społeczeństwa masowe wydają się zachęcać ludzi do kreowania takich publicznych autowizerunków, które nie sprzyjają ani indywidualnemu rozwojowi, ani etosowi służącemu budowaniu wspólnego dobra. Kulturowo-społeczne warunki naszych czasów mogą powodować usztywnianie masek, które ludzie wykorzystują, przyczyniając się do obniżania jakości życia osobistego i społecznego. W takich warunkach postulat Junga, wzywającego do rozpoznawania własnej maski, zyskuje dodatkową etyczną moc.

Słowa kluczowe: maska, persona, autoprezentacja, publiczny autowizerunek, rozwój indywidualny, relacje międzyludzkie, kultura

Kontakt: Katedra Psychologii, Uniwersytet Pedagogiczny im. KEN w Krakowie,
ul. Podchorążych 2,
30-084 Kraków

E-mail: antylikowska@gmail.com
Tel. 12 6626237
http://psych.up.krakow.pl/index.php?s=pracownik&ss=tylikowska
www.integralnie.pl



Pliki do pobrania:

» 114_Tylikowska.pdf


  1. ISSN 0860-8024
  2. e-ISSN 2720-5355
  3. „Ethos” jest czasopismem punktowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego: 100 pkt.
  4. Kwartalnik „Ethos” indeksowany jest przez następujące bazy: EBSCO, CEEOL, Index Copernicus (ICV 2017: 55,26), Philosopher’s Index, ERIH Plus.
  5. Prefix DOI 10.12887