zobacz powiększenie


DOI 10.12887/30-2017-3-119-05



Bartłomiej BRĄŻKIEWICZ – Blask Taboru. Światło ikony. Od bizantyńskiej mozaiki do Andrieja Rublowa


Cena brutto: 7,00 PLN za szt.

Ikona, czyli obraz, jest nie tylko dziełem sztuki, lecz przede wszystkim widomym znakiem Boga. Potwierdzają to nawiązujące do teorii estetycznych antycznej Grecji wczesnochrześcijańskie rozważania teologiczne, z objawiającym się człowiekowi bytem transcendentnym łączące kategorię piękna. Wnikliwy ogląd zachowanych zabytków sztuki sakralnej – bizantyńskiej mozaiki i staroruskiego malarstwa ikonowego – pozwala stwierdzić, że zarówno jedne, jak i drugie powstawały pod wpływem monastycznego hezychazmu: pierwsze kształtowane w duchu tradycji egipskich ojców pustyni, drugie zaś poprzez oddziaływanie doktryny św. Grzegorza Palamasa. Przekonanie o możliwości ujrzenia Bożej Światłości w wyniku kontemplacyjnych praktyk ascetycznych znajdowało nie tylko odbicie, lecz również uzasadnienie w przedstawieniu biblijnego Przemienienia. Motyw objawionego na górze Tabor światła symbolizował zewnętrzną względem człowieka światłość, będącą swoistym preludium do uczestnictwa w przebóstwieniu, czyli do wewnętrznej światłości duszy. Uwidoczniony na bizantyńskich mozaikach oraz na ikonach Teofanesa Greka i Andrieja Rublowa temat może być postrzegany nie tyle na poziomie dydaktycznym (jako przekazująca religijne treści ilustracja), ile jako sprzyjające wewnętrznej przemianie źródło modlitewnej zadumy.

Słowa kluczowe: sztuka bizantyńska, sztuka staroruska, Teofanes Grek, Andriej Rublow, hezychazm

Kontakt: Zakład Antropologii Kultury Rosyjskiej, Instytut Rosji i Europy Wschodniej,
Wydział Studiów Międzynarodowych i Politycznych, Uniwersytet Jagielloński,
al. Mickiewicza 3,
31-120 Kraków

E-mail: bartlomiej.brazkiewicz@uj.edu.pl

https://www.usosweb.uj.edu.pl/kontroler.php?_action=actionx%3Akatalog2%2Fosoby%2FpokazOsobe(os_id%3A58112)&lang=2



Pliki do pobrania:

» 119_Brazkiewicz.pdf


  1. ISSN 0860-8024
  2. e-ISSN 2720-5355
  3. „Ethos” jest czasopismem punktowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego: 100 pkt.
  4. Kwartalnik „Ethos” indeksowany jest przez następujące bazy: EBSCO, CEEOL, Index Copernicus (ICV 2017: 55,26), Philosopher’s Index, ERIH Plus.
  5. Prefix DOI 10.12887