zobacz powiększenie


DOI 10.12887/31-2018-3-123-06



Monica BRZEZINSKI POTKAY – Księga natury, księga prawa? Prawo naturalne w poemacie The Owl and the Nightingale


Cena brutto: 7,00 PLN za szt.

W swojej analizie średniowiecznego staroangielskiego poematu The Owl and the Nightingale autorka podejmuje rekonstrukcję koncepcji prawa naturalnego, które odnaleźć można w tekście utworu. Przedstawiony w nim spór ptaków: sowy i słowika, stanowi dla jego autora pretekst do wyłożenia istoty sporów dotyczących rozumienia prawa naturalnego toczonych w okresie powstania poematu (ok. XII-XIII w.) na obszarze teologii i filozofii. Poruszane w tym kontekście szczegółowe kwestie prawne odnoszą się do pytania zasadniczego: Na ile księga natury stanowi księgę prawa, a w szczególności, czy sformułowane w niej normy dotyczą w takim samym stopniu zwierząt i ludzi? Szczególnym przedmiotem sporu ptaków staje się kwestia zwierzęcej i ludzkiej seksualności oraz odróżnienia naturalnych i nienaturalnych zachowań z tego obszaru. Wskazanie na rozumność człowieka, która odróżnia go od zwierząt, stanowi dla sowy i słowika argument na rzecz tezy, że zachowania ludzkie reguluje inne prawo natury niż to, które właściwe jest światu zwierzęcemu.

„Debatę” ptaków autorka odnosi do szczegółowych sporów i debat toczonych wokół kwestii prawa naturalnego w starożytności i średniowieczu, m.in. do poglądów Cycerona, Augustyna, Hugona ze Świętego Wiktora, Hugona z Pizy, Piotra Damianiego, Ulpiana, Izydora z Sewilli, Alana z Lille, Jeana de Hauteville’a, Piotra Lombarda, Aelreda z Rievaulx, Stefana z Tournai, Szymona z Tournai, Martina of Alnwick, Bonawentury, Tomasza z Akwinu, Anzelma z Laon, Piotra Abelarda, Filipa Kanclerza i Alberta Wielkiego, a także do istotnych średniowiecznych tekstów poświęconych temu zagadnieniu, np. Decretum Gracjana, Summy Lipsiensis i Summy Monacensis.

Słowa kluczowe: The Owl and the Nightingale, prawo naturalne, prawo pozytywne, natura, moralność, grzech, instytucja małżeństwa, reguła miłości

Niniejszy artykuł, pod tytułem Natural Law in „The Owl and the Nightingale”, ukazał się w czasopiśmie „The Chaucer Review” 28(1994) nr 4, s. 368-383. © Penn State University Press 1994

Redakcja kwartalnika „Ethos” dziękuje redakcji czasopisma „The Chaucer Review” za zgodę na publikację polskiego przekładu tekstu.



Pliki do pobrania:

» 123_Brzezinski_Potkay.pdf


  1. ISSN 0860-8024
  2. e-ISSN 2720-5355
  3. „Ethos” jest czasopismem punktowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego: 100 pkt.
  4. Kwartalnik „Ethos” indeksowany jest przez następujące bazy: EBSCO, CEEOL, Index Copernicus (ICV 2017: 55,26), Philosopher’s Index, ERIH Plus.
  5. Prefix DOI 10.12887