zobacz powiększenie


DOI 10.12887/31-2018-3-123-15



Anna KRAJEWSKA − Podmiot narracyjny czy osoba? Alasdaira MacIntyre’a koncepcja podmiotu moralnego


Cena brutto: 7,00 PLN za szt.

Celem artykułu jest przedstawienie i krytyka Alasdaira MacIntyre’a koncepcji podmiotu narracyjnego jako podmiotu moralnego. W swoim ujęciu podmiotu moralnego autor Dziedzictwa cnoty odrzuca pojęcie osoby, zastępując je pojęciem podmiotu narracyjnego. Zdaniem MacIntyre’a narracja jako to, co spaja życie człowieka z jego historią oraz relacjami ze społecznością, pozwala na adekwatne ujęcie podmiotu moralnego. W koncepcji MacIntyre’a rozumienie podmiotu moralnego związane jest zatem z pełnionymi przez ten podmiot rolami społecznymi. W artykule bronię filozoficznej trafności i eksplanacyjnej przydatności kategorii osoby do właściwego rozumienia podmiotu i jego działania, wykorzystując analizy przeprowadzone przez Karola Wojtyłę i Roberta Spaemanna.

Podstawowy argument przeciwko narracyjnej koncepcji podmiotu moralnego wskazuje, że w jej ramach niemożliwe jest adekwatne uchwycenie sprawczości człowieka. Kategoria narracji nie oddaje bowiem trwałości fundamentu czynów podmiotu. Aby wygenerować czyn, podmiot sprawczy musi mieć substrat ontyczny, musi być podmiotem substancjalnym. Wyjaśnienie sprawczości w oparciu o dane doświadczenia wymaga zatem przyjęcia istnienia „twardszej” niż narracja podmiotowości moralnej. Ten trwały fundament sprawczości został najlepiej oddany za pomocą pojęcia osoby, łączącego wymiar substancjalny (bytowy) i świadomościowy. O tym, kim jest podmiot moralny, decyduje bytowa odrębność i niepowtarzalność ludzkiego „ja”, nie zaś indywidualna narracja biograficzna.

Słowa kluczowe: narracja, podmiot narracyjny, rola społeczna, praktyki moralne, cnota, osoba, sprawczość, samoświadomość, podmiotowość moralna, relacja międzyosobowa, natura czynu

Kontakt: Katedra Etyki Szczegółowej, Instytut Filozofii, Wydział Filozofii, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Al. Racławickie 14, 20-950 Lublin
E-mail: anna.krajewska@op.pl
https://e.kul.pl/qlsale.html?op=4&prid=6361&pmod=1



Pliki do pobrania:

» 123_Krajewska.pdf


  1. ISSN 0860-8024
  2. e-ISSN 2720-5355
  3. „Ethos” jest czasopismem punktowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego: 100 pkt.
  4. Kwartalnik „Ethos” indeksowany jest przez następujące bazy: EBSCO, CEEOL, Index Copernicus (ICV 2017: 55,26), Philosopher’s Index, ERIH Plus.
  5. Prefix DOI 10.12887