zobacz powiększenie | DOI 10.12887/31-2018-4-124-17 Łukasz NIEWCZAS – „Jesteśmy wielkim sztandarem narodowym”. Cyprian Norwid o „rozbiorze” Polski Cena brutto: 7,00 PLN za szt. |
Niniejszy szkic stanowi próbę rekonstrukcji poglądów Cypriana Norwida na przyczyny upadku Polski – upadku rozumianego zarówno jako historyczny fakt zaniku państwowości polskiej pod koniec osiemnastego wieku, jak i kryzysu polskiej zbiorowości w sytuacji niewoli w wieku dziewiętnastym. Punktem wyjścia swoich rozważań czynię epistolarną wypowiedź Norwida z roku 1869 (pochodzącą z listu do Józefa Bohdana Zaleskiego), w której wskazuje on dwie główne przyczyny tak rozumianego upadku: cechujący Polaków „nieoświecony” patriotyzm i brak odwagi cywilnej. W dalszej części szkicu próbuję dookreślić model krytykowanego przez Norwida tradycyjnego „patriotyzmu lackiego” oraz scharakteryzować jego rozumienie i zasięg, a także przyczyny i skutki zjawiska braku odwagi cywilnej Polaków, na które poeta wskazywał. Poszerzam przy tym ogląd badawczy o szereg wypowiedzi autora Vade-mecum, głównie o charakterze dyskursywnym, których źródłem jest publicystyka oraz epistolografia poety, w mniejszym stopniu natomiast jego twórczość literacka. Kontekstowo referuję też ściśle związane z tą problematyką poglądy Norwida na temat narodu polskiego i polskiego społeczeństwa. Słowa kluczowe: Cyprian Norwid, patriotyzm, odwaga cywilna, Polska, upadek, rozbiór, niepodległość, powstanie, inteligencja Kontakt: Ośrodek Badań nad Twórczością Cypriana Norwida, Wydział Nauk Humanistycznych, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, ul. Chopina 27 (pok. 550), 20-023 Lublin Pliki do pobrania: » 124_Niewczas.pdf |