zobacz powiększenie


DOI 10.12887/31-2018-4-124-06



Marcin SUBCZAK − Upadek człowieka jako choroba duszy. Diagnostyczno-terapeutyczny wymiar Platońskich dialogów


Cena brutto: 7,00 PLN za szt.

W niniejszym artykule omawiam diagnostyczno-terapeutyczny wymiar pism Platona. W punkcie pierwszym wskazuję, że pisma te w sposób szczególny koncentrują się na kwestii ludzkiej duszy. Platona interesuje jednak szczególnie problem żywego doświadczenia jej obecności jako racjonalno-moralnego, a następnie decyzyjnego residuum człowieczeństwa. Przytaczam wybrane fragmenty dialogów, w których dusza ukazywana jest jako to, co w człowieku najcenniejsze, co decyduje o istocie jego ludzkiego bytu. W punkcie drugim zauważam, iż sokratejsko-platońska troska o duszę rozpoczyna się od – mającego miejsce w dialogicznym spotkaniu – zdiagnozowania jej kondycji u rozmówców Sokratesa. Opisuję przebieg tej diagnozy, jej charakter i zakres. W punkcie trzecim wskazuję, że owa diagnoza jest w zdecydowanej mierze negatywna. Przynosi ona obraz chorych dusz i upadku człowieka. Przedstawiam więc istotę tego upadku człowieczeństwa, jego wymiary, przejawy i konsekwencje. W punkcie czwartym opisuję natomiast terapeutyczną odpowiedź Platona wobec stanu duchowego upadku człowieka. Zaproponowaną przez niego kurację stanowi filozofia rozumiana jako troska o duszę (psychagogia), zachęta do cnoty (protreptyka) i prawdziwe wychowanie (paideia). Zwracam uwagę, że ta filozoficzna terapia zalecana jest przez Platona wszędzie tam, gdzie dostrzega on konieczność wysubtelnienia sprawności noetycznej umożliwiającej poznanie złożonej struktury ontycznej. Celem tego poznania – czyli celem Platońskiej terapii – jest doświadczenie Dobra. Albowiem droga ku niemu, jak również samo jego poznanie mają moc oczyszczającą i podnoszą człowieka z upadku, to znaczy przywracającą harmonię i porządek jego duszy. Podsumowując, w realizacji omówionej strategii diagnostyczno-terapeutycznej dostrzegam jedność i spójność myśli Platońskiej, która konsekwentnie rozwija się właśnie od momentu postawienia diagnozy, poprzez konstatację upadku człowieka, aż po propozycję kuracji i powrotu do „naturalnego” stanu zdrowia duszy.

 

Słowa kluczowe: Platon, dusza, upadek, filozofia, terapia

 

Kontakt: Zakład Historii Filozofii, Instytut Filozofii, Wydział Socjologiczno-Historyczny, Uniwersytet Rzeszowski, ul. Miła 15 D, 35-314 Rzeszów
E-mail: m.subczak@poczta.fm
Tel. 17 8721349



Pliki do pobrania:

» 124_Subczak.pdf


  1. ISSN 0860-8024
  2. e-ISSN 2720-5355
  3. „Ethos” jest czasopismem punktowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego: 100 pkt.
  4. Kwartalnik „Ethos” indeksowany jest przez następujące bazy: EBSCO, CEEOL, Index Copernicus (ICV 2017: 55,26), Philosopher’s Index, ERIH Plus.
  5. Prefix DOI 10.12887