zobacz powiększenie


DOI 10.12887/34-2021-1-133-11



Adam GRZELIŃSKI – Obłąkani, idioci i ograniczenia ludzkiego rozumu. John Locke o ludzkiej głupocie


Cena brutto: 7,00 PLN za szt.

Artykuł omawia różne przejawy ludzkiej nierozumności, które John Locke poddaje analizie w Rozważaniach dotyczących rozumu ludzkiego. Według Locke’a słabości ludzkiego rozumu mają charakter dwojaki: można je traktować zarówno jako naturalne niedoskonałości władz poznawczych, jak i jako choroby psychiczne, na przykład obłęd. Analizy Locke’a prowadzą do wniosku, że pojęcie natury ludzkiej nie ma jasno wytyczonych granic. Racjonalność, istotna cecha natury ludzkiej, pozostaje możnością i bywa urzeczywistniana w różnym stopniu. Dzieci, idioci i obłąkani zajmują specyficzne miejsce – są ludźmi, ale ich umysł funkcjonuje w ograniczony sposób. Okazuje się, że głupota jest trwale wpisana w naturę ludzką i może objawiać się jako niedojrzałość lub wada rozumu tak pojedynczych ludzi, jak i społeczeństw. Zadaniem filozofii jest nie tyle leczenie ludzkiego umysłu, ile zapobieganie jego chorobom. Z tej perspektywy pisma Locke’a dotyczące kwestii praktycznych, religijnych czy politycznych służą temu jednemu projektowi – zapobieżeniu nadmiernemu rozwojowi ludzkiej irracjonalności.

Słowa kluczowe: John Locke, rozum, głupota, obłęd, tępota

Kontakt: Katedra Historii Filozofii, Filozofii Systematycznej i Etyki, Instytut Filozofii, Uniwersytet Mikołaja Kopernika, ul. Fosa Staromiejska 1a, 87-1000 Toruń
E-mail: adamgrz@umk.pl
ORCID: 0000-0002-4007-6507
https://www.filozofia.umk.pl/instytut/pracownicy-2/pracownicy/?id=1365960



Pliki do pobrania:

» Grzelinski.pdf


  1. ISSN 0860-8024
  2. e-ISSN 2720-5355
  3. „Ethos” jest czasopismem punktowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego: 100 pkt.
  4. Kwartalnik „Ethos” indeksowany jest przez następujące bazy: EBSCO, CEEOL, Index Copernicus (ICV 2017: 55,26), Philosopher’s Index, ERIH Plus.
  5. Prefix DOI 10.12887