zobacz powiększenie


DOI 10.12887/34-2021-3-135-08



Przemysław ROTENGRUBER – Pamięć i dialog. Pomiędzy werdyktami historii a pułapką społecznych iluzji


Cena brutto: 7,00 PLN za szt.

Celem artykułu jest znalezienie formuły umożliwiającej wspólnocie politycznej konstruowanie własnej tożsamości dziejowej w sposób chroniący ją tyleż przed symboliczną presją wywieraną na nią przez inne wspólnoty pamięci, co utratą dystansu do własnych wspomnień. Osiągnięcie tak postawionego celu wymaga przezwyciężenia co najmniej dwóch przeszkód. Pierwszą z nich jest traktowanie historii jako „obiektywnego sprawozdawcy” wydarzeń przeszłych oraz „jedynego kompetentnego rozjemcy” w sporach o prawidłową interpretację tych wydarzeń. Iluzja, z którą mamy tu do czynienia, dotyczy nie tylko historii. Teza Émile’a Durkheima o poznawczej oczywistości faktów społecznych okazała się źródłem problemu, któremu historia stawia dziś czoła na równi z (innymi) naukami społecznymi. Drugą przeszkodę utrudniającą konstruowanie tożsamości historycznej stanowią stereotypy, urazy czy nawyki danej zbiorowości. Przeszkody tego rodzaju ugruntowane są w jej kulturze – tej samej kulturze, która wyposaża zbiorowość w umiejętność ich eliminowania. Rozwiązania zarysowanego w ten sposób problemu dostarcza dialog. W artykule wskazane zostały trzy jego zastosowania. Dialog jest warunkiem koniecznym osiągania przez wspólnotę porozumienia dotyczącego rozpamiętywanych przez nią wydarzeń, formułą umożliwiającą porównywanie jej wspomnień z danymi gromadzonymi przez historyków, a przede wszystkim wezwaniem do uczestnictwa w międzywspólnotowym procesie kształtowania i ochrony kultury pamięci.

Słowa kluczowe: historia, interpretacja, fakty społeczne, kultura, pamięć

Kontakt: Kontakt: Pracownia Performatyki, Instytut Kulturoznawstwa, Wydział Antropologii i Kulturoznawstwa, ul. Szamarzewskiego 89A, 60-568 Poznań
E-mail: proten@amu.edu.pl
Tel. 61 8292229
http://kulturoznawstwo.amu.edu.pl/pracownicy/przemyslaw-rotengruber/



Pliki do pobrania:

» Rotengruber.pdf


  1. ISSN 0860-8024
  2. e-ISSN 2720-5355
  3. „Ethos” jest czasopismem punktowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego: 100 pkt.
  4. Kwartalnik „Ethos” indeksowany jest przez następujące bazy: EBSCO, CEEOL, Index Copernicus (ICV 2017: 55,26), Philosopher’s Index, ERIH Plus.
  5. Prefix DOI 10.12887