zobacz powiększenie


DOI 10.12887/33-2022-3-139-15



Aleksandra LISZKA – Ojczyzna – Okrutna Matka. Ave Patria, morituri te salutant... Władysława S. Reymonta


Cena brutto: 7,00 PLN za szt.

Tekst stanowi interpretację noweli Władysława S. Reymonta Ave Patria, morituri te salutant... opartą na dostrzeżeniu w Reymontowskiej wyobraźni archetypu Wielkiej Kobiecości opisanego przez Ericha Neumanna. Analizowana nowela przedstawia atak japońskich branderów na Port Artur w trakcie wojny rosyjsko-japońskiej i prezentuje relacje człowiek–ojczyzna. Podobnie do archetypowej Wielkiej Matki, ojczyzna ma w noweli Reymonta dwa oblicza – matki dobrotliwej i matki okrutnej, które ujawniają się w relacji do żołnierzy i ich dowódców. W dziele nie został jednak ukazany konflikt zbrojny ani przeciwnik – atak na Port Artur przypomina ofiarę nieuzasadnioną. Prowadzi więc do refleksji, wyrastającej z tytułu Ave Patria, morituri te salutant..., nad pojmowaniem wojny jako prowadzonej przez dowódców i ojczyznę zabawy, której przedmiotem są żołnierze, masa poborowa. W tekście artykułu szczegółowo przeanalizowane zostało również kontrastowe ujęcie żołnierzy i dowódców, które ujawnia się na płaszczyźnie audialnej (milczenia i mowy) oraz wizualnej (unifikacji i indywidualizacji). Wydobywa je również analiza funkcjonowania kategorii ofiary: w przypadku dowódców ofiara prowadzi do ich deifikacji, a w przypadku żołnierzy do zatracenia i samotności post mortem. Artykuł przedstawia zatem Reymontowską refleksję nad zagadnieniem ojczyzny i losem żołnierzy.


Słowa kluczowe: ofiara, wojna, Wielka Matka, ojczyzna-matka, samotność, Ave Patria, Władysław S. Reymont


Kontakt: Instytut Literaturoznawstwa, Uniwersytet Śląski, ul. Uniwersytecka 4, 40-007 Katowice
E-mail: aleksandra.j.liszka@gmail.com



Pliki do pobrania:

» Liszka.pdf


  1. ISSN 0860-8024
  2. e-ISSN 2720-5355
  3. „Ethos” jest czasopismem punktowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego: 100 pkt.
  4. Kwartalnik „Ethos” indeksowany jest przez następujące bazy: EBSCO, CEEOL, Index Copernicus (ICV 2017: 55,26), Philosopher’s Index, ERIH Plus.
  5. Prefix DOI 10.12887