zobacz powiększenie


DOI 10.12887/36-2023-2-142-08



Jolanta KOLBUSZEWSKA – Od fatalizmu do nadziei. Oswald Spengler, Arnold J. Toynbee i Samuel Huntington o zasadach rządzących historią


Cena brutto: 7,00 PLN za szt.

Celem artykułu jest prezentacja elementów katastroficznych obecnych w historiozofii według Oswalda Spenglera, mających wpływ na kształt myśli euroatlantyckiej w dwudziestym stuleciu. Poglądy niemieckiego filozofa kultury wpisywały się w narastającą od połowy dziewiętnastego wieku falę pesymizmu historiozoficznego, któremu sprzyjały: trwający wówczas kryzys ekonomiczny, konflikty klasowe, wojny i rewolucje. W obliczu przemian dotychczasowego ładu społecznego coraz większą popularność zyskiwało przekonanie o opozycji między naturą a kulturą. Jądrem filozofowania o kulturze stało się podanie w wątpliwość wartości postępu i przeświadczenie o kryzysie współczesnego świata. Autor prac Zmierzch Zachodu oraz Człowiek i technika wieszczył rychły upadek kultury zachodniej. Był przekonany, że nieodłącznymi towarzyszami postępu są zło i regres. Jego koncepcje wpłynęły między innymi na takich myślicieli, jak Arnold J. Toynbee, autor Studium historii, czy Samuel Huntington, znany dzięki pracy Zderzenie cywilizacji. Autorka zarysowuje główne wątki historiozofii Spenglera, prezentuje podobieństwa i różnice między jego poglądami a wizjami Toynbeego i Huntingtona, akcentując przezwyciężenie przez nich bezalternatywnego, konsekwentnego i totalnego katastrofizmu niemieckiego filozofa.

Słowa kluczowe: filozofia dziejów, pluralizm cywilizacyjny, kryzys zachodniej kultury, katastrofizm

Kontakt: Katedra Historii Historiografii i Nauk Pomocniczych Historii, Wydział Filozoficzno-Historyczny, Uniwersytet Łódzki, ul. Narutowicza 68, 90-136 Łódź
E-mail: jolanta.kolbuszewska@uni.lodz.pl



Pliki do pobrania:

» Kolbuszewska.pdf


  1. ISSN 0860-8024
  2. e-ISSN 2720-5355
  3. „Ethos” jest czasopismem punktowanym przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego: 100 pkt.
  4. Kwartalnik „Ethos” indeksowany jest przez następujące bazy: EBSCO, CEEOL, Index Copernicus (ICV 2017: 55,26), Philosopher’s Index, ERIH Plus.
  5. Prefix DOI 10.12887